ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΡΥΘΡΕΣ & ΛΥΘΡΙ ΕΡΥΘΡΑ - ΕΡΥΘΡΑ -EΡΥΘΡΑΙΟΝ - ΚΝΩΠΟΥΠΟΛΗΣ - ΡΗΘΥΡΑ - ALDIRI - ILDIRI -LIDEREN (του Σταύρου Π. Καπλάνογλου)

ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΡΥΘΡΕΣ & ΛΥΘΡΙ ΕΡΥΘΡΑ - ΕΡΥΘΡΑ -EΡΥΘΡΑΙΟΝ - ΚΝΩΠΟΥΠΟΛΗΣ - ΡΗΘΥΡΑ - ALDIRI - ILDIRI -LIDEREN (του Σταύρου Π. Καπλάνογλου).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι Ερυθρές ήταν μια αρχαία Ιωνική πολιτεία που ανήκε στο Πανιώνιον, που είχε ιδρυθεί τον 9ο αιώνα π.Χ. Ήταν μία από τις 7 μεγαλύτερες Ιωνικές αποικίες .

Το Λυθρί ήταν ο οικισμός που βρισκόταν στην θέση της αρχαίας πόλης που δημιουργήθηκε κατά την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από Έλληνες και με την Μικρασιατική καταστροφή την εγκατέλειψαν προκειμένου να σώσουν τις ζωές τους ,Ο σημερινός οικισμός ονομάζεται Ιλντιρί (Ιldiri ) που αποτελεί παραφθορά του παλιού ονόματος.

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ

Το Λυθρί (Ildırı) που βρίσκεται σε έναν πανέμορφο κόλπο με μικρές νησίδες, απέχει 27χλμ. από το κέντρο της Κρήνης ( Τσεσμέ ) και είναι ο μεγαλύτερος αρχαίος οικισμός της χερσονήσου της Ερυθραίας

Η πόλη δεν βρισκόταν απευθείας στην ακτή, αλλά σε μικρή απόσταση από την ενδοχώρα, αλλά είχε ένα παράκτιο λιμάνι που ονομάζεται Κισσός (Κρήνη )

Εκτείνεται στον κόλπο της Ερυθραίας σε ίση απόσταση από τα βουνά Μίμα ή Μίμας (Μπόζ Ντάγ) που αποτελεί το μεγαλύτερο και ψηλότερο βουνό της Ερυθραίας (1.218 μ). και Κώρυκος , και είναι ακριβώς απέναντι από το νησί της Χίου.

Μέσα στον κόλπο και απέναντι από το Λυθρί υπάρχουν 4 νησάκια ονομαζόταν Ίπποι στην αρχαία Ελληνική εποχή

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922

Στη θέση των αρχαίων Ερυθρών , υπήρχε το παραλιακό χωριό Λυθρί ή Λεθρί με περίπου 2.000 Έλληνες.

Κατ' άλλους 1850 κάτοικους ,όλους Ελληνόφωνους που οι περισσότεροι είχαν καταγωγή από τη Χίο και την Κρήτη.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ

-- ΚΝΩΠΟΥΠΟΛΗΣ

Ειναι το πιο παλιό γνωστό όνομα του οικισμού

Γράφει ο Στέφανος Βυζάντιος :

“Ερυθραί, πόλις Ιώνων, Εκαταίος Ασία. Εκαλείτο δε Κνωπούπολις, από Κνώπου.

Kνώς, απόγονος του βασιλιά της Αθήνας.’’

-- ΕΡΥΘΡΕΣ -

Για το έτος 454 π.Χ η ονομασία κατά το Idex Anatolicuς καταγράφεται Erythraí

1. Μια ερμηνεία για την προέλευση του του ονόματος που είναι απολύτως Ελληνικό είναι η ύπαρξη εδάφους κόκκινου χρώματος σε όλη την έκταση της αρχαίας πόλης

του εδάφους της πόλης που προέρχεται από τον Ερυθρό που σημαίνει "κόκκινο" στα ελληνικά

2.Σύμφωνα με μια άλλη ερμηνεία η πόλη πήρε το όνομά της από τον Ερύθρο, τον γιο του Ρδαμαντά, πρώτο ιδρυτή της Κρήτης.

3.Μια τρίτη ερμηνεία λέει ότι η ονομασία οφείλεται στην ύπαρξη στην περιοχή

του φυτού ,« Ρουβία η βαφική » ή Ερυθρόδανον (Rubia Tinctorum) το κοινό ριζάρι ή αλιζάρι που φυτρώνει μέχρι σήμερα σε όλη τη χερσόνησο. Από τη ρίζα του φυτού παραγόταν από την αρχαιότητα και μέχρι την ανάπτυξη της Χημείας η κόκκινη μπογιά με την οποία έβαφαν νήματα, υφάσματα αλλά και τοίχους κτιρίων.

Οι αρχαίοι Ερυθρείς , εκτός από τη χρήση της μπογιάς, πραγματοποιούσαν εξαγωγικό εμπόριο διακινώντας μεγάλες ποσότητες ριζών από αυτό το φυτό..

ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΕΡΥΘΡΑ -ΕΡΥΘΡΕΣ -ΕΡΥΘΡΑ -EΡΥΘΡΑΙΟΝ

Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του ονόματος όπως και αυτή που βλέπουμε στο λεξικό Σουίδα ή Σούα του 10ου αιώνος μ.Χ.

Γράφει: ''[Ἐρυθραῖον:] οἱ ἀπὸ πόλεως τῆς ἐν Ἰωνίᾳ Ἐρυθρᾶς καλουμένης.’’

ΛΥΘΡΙ

Η ονομασία αυτή πιθανόν να υπήρχε σε οικισμό που βρισκόταν στην θέση των Ερυθρών πριν από την έλευση των Οθωμανών σαν σύντμηση της αρχαίας ονομασίας και αντικατάσταση του Ερ από Λ

ΙΛΝΤΙΡΙ

Το 1528 μ.Χ. Εμφανίζεται στους καταλόγους του ΙDEX ANATOLICUS οικισμός στην θέση των Ερυθρών με την ονομασία Ildiri στους ίδιους καταλόγους

Οι Τούρκοι και σήμερα αποκαλούν τον οικισμό Ιλντιρί, που αποτελεί παραφθορά του Λυθρί γιατί δεν υπάρχει στην Τουρκική γλώσσα το γράμμα θήτα .

Το 1890 μ.Χ η Ελληνική ονομασία Λυθρί επανεμφανίζεται στους Οθωμανικούς καταλόγους

ΛΥΘΡΙ

Μέχρι το 1922 η ονομασία παρέμεινε Λυθρί αλλά από μορφωμένους Έλληνες αποκαλείτο Ερυθρές΄

Για να ακολουθήσει το Lidiren και το Ιldir ,

Κατά καιρούς εμφανίσθηκαν και τα ονόματα ,Ρύθυρα , Λεθρί ,Αldiri, το Lidiren

ΙΣΤΟΡΙΑ

--Ίδρυση

1.Οι Ερυθρές, σύμφωνα με τον Παυσανία χτίστηκαν αρχικά από Κρήτες με αρχηγό τον Έρυθρο, γιο του Ραδάμανθυ, ο οποίος κατά τη μυθολογία ήταν ένας από τους γιους του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Μίνωα και του Σαρπηδώνα. όταν οι Κρήτες επεκτείνοντας την κυριαρχία τους εγκαθίστανται εκεί κατά τον 14ο π.Χ. αιώνα.

Ταυτόχρονα κατοικήθηκαν και από Λύκιους, Κάρες και Παμφύλους.

2.Οι Κρήτες εκδιώχθηκαν στην συνέχεια από τους Ίωνες που μετανάστευσαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα π.Χ. περίοδο του πρώτου Ελληνικού αποικισμού.

Σύμφωνα με τον Στράβωνα αρχηγός των Ιώνων ήταν ο Κνώπος, που ήταν νόθος γιος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόρδου.

Η πόλη ονομάστηκε αργότερα Κνωπούπολης μετά από αυτόν. Η πόλη δεν βρισκόταν απευθείας στην ακτή, αλλά σε μικρή απόσταση από την ενδοχώρα, αλλά είχε ένα παράκτιο λιμάνι που ονομάζεται Κισσός

Μετά την ίδρυση της, η πόλη κυβερνήθηκε για καιρό από μέλη του προαναφερθέντος αθηναϊκού βασιλικού οίκου. Ο Αριστοτέλης αναφέρει την ολιγαρχία των Βασιλιδών στις Ερυθρές κατά την αρχαϊκή εποχή.

Ο ντόπιος ιστορικός Ιππίας ο Ερυθραίος, που έζησε κατά την Ελληνιστική περίοδο, αναφέρει ότι ο βασιλέας Κνώπος εκθρονίστηκε από τους τυράννους Ορτύγη, Ίρο και Έχαρο, οι οποίοι ήταν φίλοι των τυράννων της Χίου Αμφίκλου και Πολυτέκνου.

Σύμφωνα με τον Ιππία, αυτοί οι τύραννοι που κυβέρνησαν φοβερά δεσποτικά, εκδιώχθηκαν από τον αδελφό του Κνώπου και πέθαναν κατά τη διαφυγή τους.

--Λυδοί

Από το 560 π.Χ. οι Ερυθρές ήταν υπό Λυδική κατοχή

--Πέρσες

Μετά το 545 π.Χ. υποτάχτηκαν στους Πέρσες

Φαίνεται ότι οι Ερυθρές καταστράφηκαν από τους Πέρσες λίγο μετά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ.

- Ιωνική επανάσταση

Η πόλη έλαβε μέρος στην Ιωνική Επανάσταση κατά των Περσών (499 π.Χ.) και στη ναυμαχία της Λάδης (494 π.Χ.) με οκτώ πλοία

-- Συμμαχία της Δήλου

Στην Αθηναϊκή συμμαχία της Δήλου οι Ερυθρές συνεισέφεραν το αξιόλογο ποσό των επτά ταλάντων. Αποχώρησαν από τη συμμαχία πιθανόν το 453 π.Χ. Μαζί με τη Χίο επαναστάτησαν εναντίον της αθηναϊκής ηγεμονίας

-- Πελοποννήσιοι

Το 412 π.Χ. και λειτούργησαν σαν βάση για τους Πελοποννησίους

Μετά, συμμάχησαν διαδοχικά με την Αθήνα και την Περσία.

-- Κάρες

Στα μέσα περίπου του 4ου π. Χ. αιώνα ανέπτυξαν φιλική σχέση με τον Μαύσωλο, το βασιλέα της Καρίας.

Σε μια επιγραφή προς τιμήν αυτού του μονάρχη, που βρέθηκε εντοιχισμένη σε σπίτι του Λυθριού, ο Μαύσωλος αποκαλείται ευεργέτης των Ερυθρών.

Την ίδια περίπου περίοδο, οι Ερυθρές υπέγραψαν συμφωνία με τον Ερμία, τύραννο της Άσσου και του Αταρνέως στην Αιολίδα, η οποία βασιζόταν στην αμοιβαία βοήθεια σε περίπτωση πολέμου.

-- Μ. Αλέξανδρος

Το 334 π.Χ. η πόλη επανέκτησε την ελευθερία της με τη βοήθεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Πλίνιο και τον Παυσανία, σχεδίασε την χάραξη μιας διώρυγας στη χερσόνησο της Ερυθραίας, για να συνδεθεί ο κόλπος της Τέω με τον κόλπο της Σμύρνης

-- Βασίλειο της Περγάμου

Οι Ερυθρές συνδέθηκαν με την Πέργαμο και τη Ρώμη. Μετά το θάνατο του βασιλέως Αττάλου Γ το 133 π.Χ., όταν το βασίλειο της Περγάμου είχε κληροδοτηθεί στους Ρωμαίους, οι Ερυθρές άνθησαν ως πόλη προσκείμενη στη ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας.

-- Ρωμαίοι

Ο οικισμός επεκτάθηκε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, με την προσθήκη νέων κατασκευών πάνω στις υπάρχουσες

ΟΙ ΞΑΚΟΥΣΤΟΙ ΝΑΟΙ ΤΩΝ ΕΡΥΘΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΙΒΥΛΛΕΣ

-- Ο ναός του Τύριου Ηρακλή

Στο ναό του Ηρακλή στις Ερυθρές, όπου βρισκόταν και το περίφημο άγαλμα προς τιμήν του θεού

“Το άγαλμα του Ηρακλή δεν έχει την ιδιομορφία των αγαλμάτων της Αίγινας, ούτε της Αττικής. Περισσότερο θυμίζει το στυλ της Αιγύπτου…” Σύμφωνα με την παράδοση, το άγαλμα του Ηρακλή μεταφέρθηκε στις ακτές της Ιωνίας με μια ξύλινη σχεδία από την Τύρο της Φοινίκης για κάποιο λόγο, που ούτε οι ίδιοι οι κάτοικοι των Ερυθρών γνώριζαν.

--- Ο Ναός της Αθηνάς Πολιάδας

Ο ναός βρισκόταν στην ακρόπολη Ο Παυσανίας στην περιγραφή της Ελλάδας γράφει ότι στην πόλη υπήρχε ένας ναός της Αθηνάς Πολίας και μια τεράστια ξύλινη εικόνα της που κάθεται σε θρόνο, κατέχει ένα τεμάχιο και στα δύο χέρια και φέρει ένα στερέωμα στο κεφάλι της.

Κατάλοιπα του ναού έχουν βρεθεί και μια μικρή αναφορά γίνεται στην αναφορά για τα αρχαιολογικά ευρήματα λίγο αργότερα.

--- Σίβυλλα

Στην αρχαιότητα με τη λέξη Σίβυλλα χαρακτηριζόταν η οποιαδήποτε γυναίκα με μαντική ικανότητα που προφήτευε αυθόρμητα (χωρίς να ερωτηθεί), όταν περιερχόταν σε έκσταση, μελλοντικά συμβάντα (συνήθως δυσάρεστα ή φοβερά). Αυτό συνέβαινε, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι, γιατί δεχόταν την επίσκεψη ενός θεϊκού πνεύματος.

Η κάθε Σίβυλλα πιστευόταν ότι είχε το προφητικό χάρισμα από τη γέννησή της. Τη θεωρούσαν μια ύπαρξη ανάμεσα στον θεό και στο άνθρωπο. Δεν ήταν βέβαια αθάνατη, αλλά η διάρκεια της ζωής της ξεπερνούσε κατά πολύ τον μέσο όρο ζωής του ανθρώπου. Και όπως ο χρησμοδότης θεός Απόλλων κρατούσε τη λύρα, έτσι και η Σίβυλλα κρατούσε ένα άλλο έγχορδο μουσικό όργανο, τη σαμβύκη (είδος τριγωνικής λύρας). Η επαφή της Σίβυλλας με το θείο προϋπέθετε την παρθενία της.

Οι Σίβυλες δεν είχαν σχέση εργασίας με κάποιο μαντείο.

Τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα κάνουν λόγο για μία και μοναδική Σίβυλλα.

Πρώτος ο Ηράκλειτος, ύστερα ο Ευριπίδης και ο Πλάτων γράφουν για τη Σίβυλλα, ως μία συγκεκριμένη μορφή

Ο πρώτος που κάνει λόγο για «Σίβυλλες» στον πληθυντικό είναι ο Αριστοτέλης. Ο Παυσανίας γράφει ότι η αρχαιότερη από όλες τις Σίβυλλες ήταν η Ηροφίλη, που έζησε πριν από τον Τρωικό Πόλεμο, κόρη του Δία και εγγονή του Ποσειδώνα.

Νεότερή της ήταν μια άλλη Ηροφίλη, που κατοικούσε κοντά σε μια πηγή νερού στις Ερυθρές της Μικράς Ασίας (Ηράκλειτος, fr. 92).

Η Ερυθρά ήταν η γενέτειρα δύο Σιβύλων (προφητικών γυναικών).

== Ο Στράβων γράφει μια από αυτές είναι Σίβυλα, έζησε εκεί στην πρώιμη περίοδο της πόλης. Προφανώς εννοεί την Ηροφίλη που έζησε πριν από τον Τρωικό πόλεμο που αναφέρει ο Παυσανίας

Ο θρόνος της Ηροφίλης λέγεται ότι βρέθηκε στο Λυθρί. Το 1891 ανακαλύφθηκε ένα οικοδόμημα που έμοιαζε με Νυμφαίο και είχε αρκετές επιγραφές, μία από τις οποίες αναφερόταν στην Ερυθραϊκή καταγωγή της Σίβυλλας Ηροφίλης. Όμως, αυτό το κτίριο δεν έχει αναγνωριστεί ακόμη

== Μια δεύτερη Σίβυλλα από την Ερυθραία που είχε και αυτή το όνομα Ηροφίλη αλλά και Δημοφίλη, Δημώ,Αμάλθεια κατά την παράδοση γεννήθηκε σε σπηλιά του όρους της Ερυθραίας, Κώρηκος . Πιστεύεται ότι έζησε την εποχή του Μεγάλου Αλέξανδρου και βρισκόταν στο μαντείο του Απόλλωνα.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Τα ερείπια της αρχαίας Ιωνικής πόλης Ερυθραίας βρίσκονται βόρεια της πόλης

Ήταν χτισμένο σε χαμηλούς λόφους και υπάρχουν σημαντικές αρχαιότητες, όπως φρούριο, ερείπια ναών, σπιτιών κλπ.

Οι Λυθριανοί πολύ συχνά έβρισκαν, σκάβοντας τα κτήματά τους, αρχαία μνημεία κι αντικείμενα. Υπήρχαν επίσης αρχαιότητες μέσα στη θάλασσα, αφού η αρχαία πόλη των Ερυθρών (λέγεται ότι είχε τον 3ο π.Χ. αιώνα 80.000 κατοίκους) είχε καταβυθιστεί εν μέρει στην θάλασσα.

Τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν στην πόλη έδειξαν ότι υπήρξε οικισμός στην περιοχή αυτή από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.

-- Ακρόπολης

Η ακρόπολη των Ερυθρών βρίσκεται σε ύψος 280 μέτρων, έχει αμφιθέατρο στη βόρεια πλαγιά, ενώ στην ανατολική βρίσκονται ερείπια βυζαντινών κτιρίων, μεταξύ αυτών και εκκλησιών

Υπάρχουν ερείπια της Ακρόπολης της .

Βρεθηκε σε χαντάκι, στην κορυφή της ακρόπολης, μια κόρη, δηλαδή ένα μνημειακό αρχαϊκό άγαλμα γυναίκας, που κι αυτό φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σμύρνης. Το καλά διατηρημένο ακέφαλο άγαλμα έχει πιέτες στον χιτώνα, οι οποίες θυμίζουν σαμιακά γλυπτά, όπως η Ήρα του Χηραμύη ,έργο αγνώστου καλλιτέχνη της Μικρασίας του 560 550 π.Χ.»

-- Ο Ναός της Αθηνάς Πολιάδος

Ο ναός που βρίσκεται στην ακρόπολη δηλαδή στην κορυφή της πλαγιάς όπου είναι το θέατρο, χτίστηκε κατά το δεύτερο μισό του 8ου αιώνα π.Χ. σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της πολυγωνικής τοιχοποιίας, ωστόσο, επεκτάθηκε με διάφορες προσθήκες κατά τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ.

Το οχυρωματικό τείχος,

Το οχυρωματικό τείχος, το οποίο προστάτευε την πόλη των Ερυθρών από την ξηρά, βρίσκεται ακόμη σε πολύ καλή κατάσταση διατηρημένο και δείχνει καλή ισοδομική τοιχοδομία. Έχει πάχος 4-5 μέτρων και περιλαμβάνει αρκετές πύλες.

Από τρεις επιγραφές που βρέθηκαν στο Λυθρί, μπορούμε να εικάσουμε ότι το τείχος της πόλης κατασκευάστηκε στο τέλος του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.

Σε σπίτι κοντά στο καφενείο του Λυθριού, υπάρχει τμήμα μωσαϊκού με βότσαλα, ακόμη στην αρχική του θέση, που απεικονίζει γρυπαετούς και χρονολογείται από την Ελληνιστική περίοδο.

-- Το θέατρο

Το θέατρο που είναι λαξευμένο στη νότια πλευρά της ακρόπολης, έχει υποστεί φοβερές ζημιές κι έχει λεηλατηθεί από τους ντόπιους για το χτίσιμο του Λυθριού. Είναι από το πρώτο μισό του 3ου π.Χ. αιώνα. Το κοίλο και οι αναλημματικοί τοίχοι (Ως αναλημματικός τοίχος ή απλά ανάλημμα στην αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία ορίζεται τοίχος που κατασκευάζεται συνήθως σε έδαφος υπό κλίση. ) του διπλού διαζώματος προστέθηκαν και επισκευάστηκαν κατά την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού

-- Αγορά-Ηρώον

Υπήρχε αγορά Το Ηρώον, ήταν το μοναδικό κτίσμα που αποκαλύφθηκε στο χώρο της Αγοράς. Ίσως εδώ να λάτρευαν τον Έρυθρο.

-- Το υδραγωγείο

Το υδραγωγείο στα νότια της ακρόπολης διασχίζει τον Αλέοντα ποταμό και χρονολογείται από τη βυζαντινή εποχή.

-- Ρωμαϊκή έπαυλη

ρωμαϊκή έπαυλη με περιστύλιο, ένα από τα κτίρια με ψηφιδωτά δάπεδα από τον 1ο και τον 3ο αιώνα μ.Χ., με υψηλή περίστυλη πρόσοψη. Στη βορειοδυτική γωνία της περιοχής, που περιβάλλεται από ένα φράχτη, υπάρχει μια μικρή λουτρική κατασκευή. Κατά τη διάρκεια του πρώτου στρώματος κατασκευής του λουτρού (1ος αιώνας π.Χ.) υπήρχαν πολύχρωμες τοιχογραφίες με φυτικά μοτίβα στην κλειστή και μεγάλη αυλή, κοντά στην περιοχή της εισόδου. Υπάρχουν επίσης πολλά εντυπωσιακά ψηφιδωτά στην περιοχή από τη ρωμαϊκή περίοδο (1ος-5ο μ.Χ. αιώνα).

ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

Περίπου στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ εμφανίστηκαν τα πρώτα νομίσματα.

Αυτά τα νομίσματα κατασκευάστηκαν από ήλεκτρο, συνήθως με απλά σχέδια εμπρόσθιας όψης, όπως σφαιρίδια, σφαιρίδια και γραμμές, και με διάτρηση στο πίσω μέρος.

Περίπου έναν αιώνα αργότερα (550-500 π.Χ.), αυτός ο έκτος στάτης, ή ο Χέκτε, παρήχθη στην Ερυθραία.

Μέχρι αυτή τη χρονική στιγμή χρησιμοποιήθηκαν ποικίλα σχεδιαγράμματα, περιλαμβανομένων απεικονίσεων ζώων και ανθρώπων.

Η εμπρόσθια όψη αυτού του συγκεκριμένου νομίσματος απεικονίζει το κεφάλι του Ηρακλή, φορώντας ένα δέρμα λιονταριού

Ο Ηρακλής ήταν μια σημαντική θεότητα στην Ερυθραία, που τον έκτισε ένα μεγάλο ναό.

Οι άνθρωποι εκεί τον λατρεύονταν εκεί ένθερμα ως ο μεγάλος δολοφόνος του σκουληκιού Ιπποκτόνος που κατέστρεφε τα αμπέλια . Η Ερυθραία ήταν η μόνη τοποθεσία εκείνη τη στιγμή απαλλαγμένη από αυτό το παράσιτο.

Στην οπίσθια όψη του νομίσματος είναι τετράπλευρη, όπως βρίσκεται στα βόρεια Ιωνικά νομίσματα της εποχής. Το σύμβολο αυτό μπορεί να αντιπροσωπεύει τον ήλιο και συνδέθηκε επίσης με τη θεά Αθηνά, για την οποία ο Ερυθραίος έχτισε επίσης ναό λατρείας.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Εκκλησιαστικά το Λυθρί ανήκε στη Μητρόπολη Κρήνης (Τσεσμέ),

Κατά τον κατάλογο του Πατριαρχείου η χριστιανική κοινότητα το 1922

καταγράφεται: στ) Ερυθραί ή Λιθρί (Ildırı)

Στο 1900 στο Λυθρί υπήρχαν 2 ναοί και 25 προσκυνητάρια και εξωκλήσια.

--- Ζωοδόχος Πηγή

Ο ενοριακός ναός του Λυθρίου ήταν η Ζωοδόχος Πηγή .

Ο ετοιμόρροπος ναός κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970

--- Αγία Ματρώνα ή Χιοπολίτιδος . ( 1883. )

Στα βόρεια του υψώματα της αρχαίας ακρόπολης των Ερυθρών, πάνω

από το αρχαίο θέατρο και δίπλα στο ναό της Αθηνάς, σώζεται ερειπωμένος ο ναός της Αγίας Ματρώνας, της επονομαζόμενης και «Χιοπολίτιδος», προστάτιδας της Ερυθραίας και της Χίου. Διπλα στον ναό βρισκόταν βυζαντινό κτίσμα και νεκροταφείο.

-- Προσκυνητάριον Αγίας Ευρέσεως

Βρισκόταν δίπλα στον ναό της Αγίας Ματρώνας

ΠΑΙΔΕΙΑ

Την τελευταία σχολική χρονιά (1921-1922) λειτουργούσαν στο Λυθρί δύο Ελληνικά σχολεία. Ένα Αρρένων με 60 μαθητές και ένα θηλέων με 40 μαθήτριες.

Βρισκόταν κοντά στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Οι Ερυθρείς ήταν φημισμένοι ναυπηγοί. Την διήρη (πλοίο με δύο σειρές κουπιών), σύμφωνα με τον Δαμάστη, εφηύραν οι κάτοικοι των Ερυθρών, την τριήρη, σύμφωνα με το Θουκυδίδη, ο Κορίνθιος Αμεινοκλής και την τετρήρη, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οι Καρχηδόνιοι.

Οι κάτοικοι του νεότερου Λυθρίου ασχολούνταν με την καλλιέργεια βαμβακιού, σταριού, καπνού, ελιάς, αμπελιών. Επίσης υπήρχαν και πολλά κεραμουργεία. Πριν από την καταστροφή του 1922

ΔΙΩΞΕΙΣ

Σήμερα οι απόγονοι των ξεριζωμένων κατοίκων της περιοχής βρίσκονται στις Οινούσες, στη Χίο και στη Νέα Ερυθραία Αττικής.

ΟΙ ΕΡΥΘΡΕΣ ΣΗΜΕΡΑ

Το Ildırı είναι ένα γραφικό παραθαλάσσιο χωριό στις ακτές του Αιγαίου που ανήκει στη διοικητική περιφέρεια Çeşme στην επαρχία Σμύρνης της Τουρκίας

Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται κοντά στο Τσεσμέ , το χωριό δεν έχει επηρεαστεί από την τουριστική έκρηξη στην ευρύτερη περιοχή