Ο Κοζάνης Ιωακείμ και το μαρτυρικό Ορτάκιοϊ της Βιθυνίας (Γράφει ο Βλάσης Αγτζίδης)

Δεξιά: τμήμα του ΕΛΑΣ αποδίδει τιμές στο μητρ. Ιωακείμ, Αριστερά: Η ΠΕΕΑ, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση που συγκροτήθηκε στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας

το 1943. Στη μέση ο Ιωακείμ 

Μια από τις σημαντικότερες μορφές της Εθνικής Αντίστασης υπήρξε ο μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ. Το κοσμικό του όνομα ήταν  Απόστολος Αποστολίδης και είχε γεννηθεί το 1883 στο Ορτάκιοϊ (Νικομήδεια) της Βιθυνίας στη βορειοδυτική Μικρά Ασία. Για την καταστροφή του Ορτάκιοϊ δείτε στη συνέχεια, μετά τη Βιογραφία του Ιωακείμ, όπως τα αφηγήθηκε ο Μιχαήλ Αγγέλου και δημοσιεύσαμε πρόσφατα σε μια έκδοση που δόθηκε με την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία».

 Στη βιογραφία του Ιωακείμ  αναφέρεται: «Σπούδασε στη θεολογική Σχολή της Χάλκης και ήξερε γαλλικά, τουρκικά, ελληνικά κι αρμένικα. Ήταν ανιψιός του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ’. Το 1914 πήγε στη Θράκη για να υπερασπιστεί τους διωκόμενους από το κύμα τρομοκρατίας που εξαπέλυσαν οι νεότουρκοι. Την ίδια χρονιά χρίστηκε μητροπολίτης στη Δυτική Θράκη. Για την πολύπλευρη πατριωτική του δράση διώχθηκε και κατάφερε να ξεφύγει βρίσκοντας άσυλο στην Ελλάδα το 1922. Τον Ιούνη του 1923 χρίστηκε μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης. Φλογερός και επιβλητικός ο Μητροπολίτης Ιωακείμ πολύ γρήγορα ήρθε σε αντίθεση με την τοπική άρχουσα τάξη της πόλης.

Δραστήριος και ανήσυχο πνεύμα ο μητροπολίτης ανέπτυξε πλούσια δράση. Συμπαραστάτης στο δράμα των προσφύγων μετέτρεψε το κτήριο της μητρόπολης σε Προσφυγικό Νοσοκομείο και ως τα τέλη του 1924 εκεί έβρισκαν καταφύγιο οι φτωχοί ασθενείς….. Στη χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά, τον Αύγουστο του 1936, εξορίστηκε στο Άγιο Όρος γιατί την 1-8-36, έστειλε οξύτατη επιστολή στο βασιλιά και την κυβέρνηση, εξ ονόματος του λαού της Δυτ. Μακεδονίας για παραμέληση της περιοχής.

Υπήρξε πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ Κοζάνης, πρωτοστάτησε στην οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα της περιοχής μας. Φλογερός επαναστάτης και πρόσφυγας ο μητροπολίτης Ιωακείμ βγήκε στο βουνό τον Απρίλη του 1943. Τον Ιούλη του ΄43 εκλέχτηκε επίτιμος αντιπρόεδρος της Παμμακεδονικής Συνόδου του ΕΑΜ στη Σκουτέρνα (Ελατοχώρι) Πιερίων. Αργότερα τέλεσε τον αγιασμό στο πρώτο Πανθεσσαλικό Συνέδριο του ΕΑΜ και την άνοιξη του 1944 εκλέχτηκε αντιπρόεδρος της ΠΕΕΑ.

Με τη απελευθέρωση ο Ιωακείμ ξαναγύρισε στην Κοζάνη τον Οκτώβρη του 1944. Στις 17 Φλεβάρη του 1945 η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε την έκπτωση του Ιωακείμ από το μητροπολιτικό θρόνο, με το αστείο επιχείρημα πως τον εγκατέλειψε στα χρόνια της κατοχής χωρίς την άδειά της.»

ΠΩΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΗΚΕ ΤΟ ΟΡΤΑΚΙΟΪ

ΣΤΙΣ 3 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1920

(όπως μαρτυρά ο Μιχ. Αγγέλου):

«….Το Ορτά-Κιοϊ, απέχον τρεις ώρας από τον σιδηρδρ. σταθμόν της Κεϊβές (Geyve) και υπαγόμενον εκκλησιαστικώς εις την Επαρχίαν Νικαίας, κατοικείτο από αποκλειστικώς Έλληνας και Αρμενίους. Οι μεν Αρμένιοι του Ορτά-Κιοϊ και των άλλων χωρίων εξετοπίσθησαν κατά τον Ευρωπαϊκόν πόλεμον και εσφάγησαν εις τα ενδότερα της Ανατολής, ελάχιστοι δε επέστρεψαν εις τας ερημοθείσας και διηρπαγείσας εστίας των. Οι δε Αρμένιοι του Άκ Χισάρ εσφάγησαν, το πρώτον κατά τας αρμενικάς σφαγάς 1896, μηδέ των εν τω λουτρώνι γυμνών γυναικοπαίδων εξαιρουμένων, οι ελάχιστοι διασωθέντες εξετοπίσθησαν και εσφάγησαν εις τα ενδότερα της Ανατολής και οι ελάχιστοι επιστρέψαντες τελευταίως εσφάγησαν εις την τρίτην σφαγήν.

Εις τας αρχάς Απριλίου ισχυρά συμμορία τσετών περικυκλώσασα την κωμόπολιν, διέταξεν όπως άπας ο πληθυσμός απέλθει δια Κεϊβέν (Geyve) . Μετά την αποχώρησιν του πληθυσμού ελεηλατήθη η πόλις, επυρπολήθησαν δε και τριάκοντα οικίαι, μετά επετράπη όπως επιστρέψωσιν εις τας εστίας των.

Την τρίτην Απριλίου 1920 η συμμορία τσετών υπό την ηγεσίαν του Μαχμούτ βέη, περικυκλώνει την κωμόπολιν, συλλαμβάνει τον ιερέα παπα-Άγγελον και εν κιουλάχιον πλήρες κόπρων περνά εις την κεφαλήν του και αρχίζουν να λεηλατούν, να σφάζουν. Κατ’ αρχάς συνελάμβανον καθ’ ομάδας δεδεμένους ανά δύο, τους οδήγουν παρά το Ποηλού Τσαϊ, όπου τους ετυφέκιζαν. Κατόπιν εδόθη διαταγή όπως τους σφάξωσι χάριν οικονομίας των πυριτιδοβόλων και, αφού έσφαξαν αρκετούς και συνέλεξαν άφθονα χρήματα και κοσμήματα, συνέλαβον 2 ιερείς, τον παπα-Άγγελον και παπά-Χαράλαμπον, έναν φαρμακοποιόν τον Βασιλειάδην και τριάντα περίπου εκ των προκρίτων, τους οδήγησαν εις τας φυλακάς του Δορυλαίου εις την Γαλλικήν σχολήν, η οποία είχεν μετατραπεί εις φυλακήν και όπου και εγώ ήμην φυλακισμένος. Ιδίοις όμμασι είδον τα βασανιστήρια των. Μερικοί δε έφερον πελωρίας αλύσσεις εις τας χείρας και πόδας των. Μου εδιηγήθησαν όλα τα μαρτύρια των και εκ Δορυλαίου εστάλησαν την δεκάτην Σεπτεμβρίου 1920 δια Άγκυραν. Μόνον ο παπά-Χαράλαμπος αφέθη ελεύθερος κατόπιν πολλών θυσιών και σήμερον ευρίσκεται εις Κιουτάχειαν, όπου εκτελεί τα θρησκευτικά καθήκοντα του. Η σύζυγος και τα τέκνα του εσφάγησαν.

Η αυτή συμμορία εις την Κεϊβέν (Geyve) συλλαμβάνει ενενήντα δύο (92) Έλληνας, εξ ών εννέα Αρμένιοι μεταξύ τούτων συγκαταλέγονται, ο Διευθυντής του εκεί τμήματος του Δημοσίου Οθωμ. Χρέους Γιάνγκος Εκμεκτζόγλου, ο Νικηφόρος Πεδίογλος και ο Κύρλος, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, και τους ρίπτει εις τας φυλακάς της Κεϊβές (Geyve) . Κατόπιν τους αποφυλακίζει, τους δένει ανά δύο τας χείρας και τους οδηγεί παρά τον Σαγγάριον, όπου τους τυφεκίζουν, δια να βεβαιωθούν δε δια τον θάνατον των, φωνάζουν: όσοι δεν απέθανον άς εγερθούν και θα τους χαρισθή η ζωή. Τρεις δυστυχείς ηγέρθησαν με αιμασούσας πληγάς και ευθύς τους ετυφέκισαν πάλιν. Μόνον οι Αρμένιοι Ναλπάντ Αρτήν και Καπουσούζ Λεοντής, υποπτευθέντες, δεν ηγέρθησαν. Αν και τραυματισμένοι εκ των σφαιρών και κατόπιν τους επέρασαν κεντούντας δια της ξιφολόγχης προς τελείαν πιστοποίησιν του θανάτου των και εις τους λογχισμούς δεχθέντες ο Ναλπάντ Αρτήν και Καπουσούζ Λεοντής, μετά την αναχώρησιν των δημίων εγερθέντες διέφυγον ειδοποιήσαντες κρυφίως εις το Ορτά-Κιοϊ όπως φύγωσιν. Οι δύο διασωθέντες ευρίσκονται εν Κων/πόλει….» 

https://kars1918.wordpress.com/2013/10/16/mihail_aggelou/

—————————————————
——————————-
———

Για το Ορτάκιοϊ, από τον εθνομουσικολόγο  Γεώργιο Δ. Παχτίκο  
(Ορτάκιοϊ Βιθυνίας 1869 – Κων/πολις 1916).

 

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΙΟ (Κιντζιλάρ)  ΤΗΣ ΒΙΘΥΝΙΑΣ.

ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΩΣ ΗΤΑΝ ΤΟ  ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΟ ΤΙ ΑΠΕΜΕΙΝΕ!

Ότι απέμεινε!

Γεώργιος και Αθανάσιος  Εκμετζόγλου εξ Ορτάκιοϊ Βιθυνίας

http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>" style="max-width: 100%; display: block !important;">

Οι φωτογραφίες από ΕΔΩ