Ερμηνεία Ποντιακών λέξεων και φράσεων | Κερεντή - Τουκάν - Λεγμετέρ (της Δέσποινας Μιχαηλίδου - Καπλάνογλου)

Στην σημερινή δημοσίευση θα δούμε 3 λέξεις που αφορούν παλιά γεωργικά εργαλεία (έως το 1960 ) που χρησιμοποιούσαν οι γεωργοί

για τον θερισμό και τον αλωνισμό των σιτηρών. Τα ίδια χρησιμοποιούσαν και στην αρχαιότητα

ΣΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ

Κερεντή - Τουκάν - Λεγμετέρ

ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.

Ερμηνεύονται :

Κόσα ή Μεγάλο δρεπάνι - Δοκάνι - Λιχνιστήρι

Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

1.. Η Κερεντή

-- Προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη (ρήμα ): Κείρω, παθητικό κείρομαι, παθητική μετοχή κεκαρμένος.

-- Στην νεοελληνική το Κείρω αποδίδεται κουρεύει ,θερίζει και είναι η κόσα που έχει σλαυική προέλευση, αλλά και μεγάλο δρεπάνι που είναι το εργαλείο που θερίζει έχοντας μακρύ κοντάρι.

-- Παράγωγες λέξεις : ,κατακερματίζω , κουρά , κερματίζω , κέρμα ,κορμός

*************************************

2.Το Τουκάν

-- Προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη(ρήμα): Τυκίζω , από την οποία λέξη προέρχεται η λέξη τυκάνη.

Η αρχαία ελληνική λέξη τυκίζω σήμαινε λιθοκοπώ, πελεκίζω λίθους.

-- Το ουσιαστικό ήταν Τυκάνη που αντιστοιχούσε στο εργαλείο για το αλώνισμα το μετέπειτα δοκάνι, ή τσουκάνι.

--- Μια άλλη πιο αδύναμη ερμηνεία είναι ότι προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη δοκός , που αυτή δίνει στην συνέχεια την λέξη δόκανον ,δηλαδή την παγίδα ,είναι η παγίδα που στήνεται άπο τον άνθρωπο πάνω στο έδαφος με την σανίδα , η οποία σανίδα στο κάτω μέρος της είχε διάσπαρτες ακίδες μεταλλικές που τεμάχιζαν τα στάχυα , και με την πίεση του ανθρώπου που ήταν ανεβασμένος στην σανίδα με τον τρόπο αυτό αυτό γινόταν ''αποχώρηση '' από τά στάχυα των βρώσιμων κόκκων.

**************************************************************

3. Λεγμετέρ,

-- Προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη (ρήμα) : Λίκμω,που δινει το Λικμωτήριο. Από την λέξη αυτή προέρχεται η σύγχρονη λέξη λιχνίζω.

-- Στην νεοελληνική αποδίδεται έτσι το επίπεδο φτυάρι του αλωνισμού με το οποίο γινόταν τό λίχνισμα των σιτηρών,θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και λιχνιστήρι.

-- Με αυτό πετούσαν τα στάχυα και το άχυρο ψηλά και ο αέρας που φυσούσε απομάκρυνε τα άχυρα από τους καρπούς τα άχυρα δε τα χρησιμοποιούσαν για τροφή ζώων.

**************************************