Τα καλά της ελεύθερης αγοράς (Γράφει ο Λευτέρης Αρβανίτης)
Το τελευταίο διάστημα μια σειρά από ειδήσεις έκαναν και τον πιο δύσπιστο σχετικά με τα οφέλη της ελεύθερης αγοράς να αλλάξει γνώμη και να αρχίσει να ψάχνει επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Πριν από περίπου ένα μήνα μάθαμε ότι κάποιες από τις μεγαλύτερες οικογένειες εφοπλιστών στη χώρα κούρεψαν μισό δισεκατομμύριο ευρώ από τις οφειλές τους σε δάνεια.
Την ίδια στιγμή που κάποιοι θα πληρώνουν ενοίκιο για να μένουν σπίτι τους, χωρίς αυτό το ποσό να αφαιρείται από τις οφειλές τους, κάποιοι άλλοι αγοράζουν επαύλεις και κότερα με δανεικά από τράπεζες που ανακεφαλαιοποίησε ο φορολογούμενος χωρίς ποτέ να έρχεται ο λογαριασμός.
Από την άλλη οι ίδιες τράπεζες που με τόση ευκολία κουρεύουν δάνεια όταν πρόκειται για εκατομμύρια αλλά δυσκολεύονται να βρουν λύση όταν μιλάμε για κάποιες χιλιάδες, λόγω και της δύσκολης περιόδου που διανύουμε, χρειάστηκαν κρατική ενίσχυση. Πώς έγινε αυτή; Μα ακριβώς όπως ορίζουν οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, ενώ η τιμή μετοχής της τράπεζας η οποία ενισχύθηκε είναι αυτή την περίοδο στο χρηματιστήριο 1,09 ευρώ, το κράτος πλήρωσε για την ίδια μετοχή 6 ευρώ σύμφωνα με την σχετική σύμβαση του 2015. Παράλληλα, το πλάνο είναι οι μετοχές να επιστραφούν πίσω στην τράπεζα το 2021, μένει να φανεί σε ποια τιμή. Το παράδοξο όμως δεν τελειώνει εδώ, καθώς παρά το γεγονός ότι το Κράτος μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κατέχει το 61% της Τράπεζας η δομή του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος παραμένει η ίδια με το Δημόσιο να μην κατέχει την πλειοψηφία.
Παράλληλα, την ίδια στιγμή που ασθενείς αγωνιούν για το αν θα βρουν ελεύθερη κλίνη ΜΕΘ και οι υγειονομικοί έχουν εξαντληθεί, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να στηρίξει όχι το ΕΣΥ όπως θα περίμενε κανείς αλλά τις ιδιωτικές κλινικές. Τι έκανε; Διπλασίασε την ημερήσια αποζημίωση που είχε καθορίσει ο ΕΟΠΥΥ σε περιστατικά που αφορούν κρούσματα covid, ενώ μάλιστα όρισε πως η αποζημίωση θα δίνεται ανεξάρτητα από το αν νοσηλεύονται ασθενείς ή όχι.
Τελευταίο γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για αμφιβολιες σχετικά με τα προτερήματα της ελεύθερης οικονομίας είναι η συνέχιση της οικονομικής ενίσχυσης της ιδιωτικής Aegean η οποία όσο είχε κέρδη αυτά ήταν των μετόχων της ενώ τώρα που έχει ζημιές αυτές βαραίνουν όλους μας. Στα σχεδόν 500 εκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεων και δανείων με την εγγύηση του Δημοσίου έρχονται τώρα να προστεθούν άλλα 120 εκατομμύρια. Σε αντίθεση με τις τράπεζες όμως όπου η ενίσχυση μεταφράστηκε σε μετοχές αλλά και στα διεθνή πρότυπα όπου μεγάλες εταιρείες λόγω πανδημίας κρατικοποιήθηκαν (π.χ. το γερμανικό δημόσιο πήρε μεγάλο μέρος των μετοχών της Lufthansa), εδώ τα εκατομμύρια του ελληνικού λαού αποτελούν απλά επιχορήγηση.
Εμπρός λοιπόν στο κυνήγι επιχειρηματικών ευκαιριών, μπορείς να δανειστείς όσα θες, κάνοντας μεγάλη ζωή, μπορεί να πάρεις ρίσκο και να κερδίσεις πολλά εσύ και οι μέτοχοι, φιγουράροντας στις αντίστοιχες λίστες και περιοδικά. Μπορεί ωστόσο και να πτωχεύσεις αλλά δεν τρέχει τίποτα και πάλι θα σε σώσουν είτε με κούρεμα δανείων είτε με επιχορηγήσεις και ενισχύσεις, αρκεί να είσαι στη σωστή πλευρά.