Θανατηφόρος «ιός» η αποδιάρθρωση των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας και η ιδιωτικοποίησή τους
Υψηλού επιστημονικού κύρους παρέμβαση του Ηλία Κονδύλη, αν. καθηγητή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πολιτικής Υγείας στο ΑΠΘ, στον Real fm (4-12-2020)
και στον δημοσιογράφο Νίκο Μπογιόπουλο.
Ο COVID-19 αναδεικνύει παντού στον κόσμο το βαρύ τίμημα που πληρώνει η ανθρωπότητα στο βωμό της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών Υγείας και της αποδιάρθρωσης των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, όπως εξήγησε σε μια υψηλού επιστημονικού κύρους παρέμβασή του και δίνοντας αναλυτικά στοιχεία ο Ηλίας Κονδύλης, αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πολιτικής Υγείας στο ΑΠΘ, στον Real fm (4-12-2020) και στον δημοσιογράφο Νίκο Μπογιόπουλo.
Ο Ηλίας Κονδύλης στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη εξήγησε επιστημονικά τη μεγάλη σημασία που έχουν δύο ζητήματα στη διαχείριση μιας επιδημίας: Πρόκειται για την επάρκεια των στοιχείων που συλλέγονται αλλά και τη διαφάνεια στην επικοινωνία τους. Όπως εξήγησε, με τη διαφάνεια των στοιχείων χτίζεις σχέση εμπιστοσύνης με τον πληθυσμό, ώστε να αντιληφθεί γιατί στην ουσία στερείται ατομικές ελευθερίες. Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο, αντιμετωπίζεις το κύμα ανορθολογισμού και σκοταδισμού που επικρατεί.
Στο θέμα της διαφάνειας των στοιχείων αναφέρθηκε στις ΗΠΑ, όπου η κυβέρνηση Τραμπ θέλησε να παρέμβει στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο υπουργός Υγείας της κυβέρνησης Τραμπ είχε την απαίτηση να ελέγχει τα στοιχεία, πριν δημοσιοποιηθούν. Ο λόγος ήταν πως τα θεωρούσε υπερβολικά και αυτό δεν βοηθούσε στην πολιτική επιθυμία να αφήσει ανοιχτή την οικονομία, μη λαμβάνοντας μέτρα. Παράλληλα, όπως είπε ο Ηλίας Κονδύλης, στις ΗΠΑ “εξαφανίστηκαν” επιστήμονες από τις επίσημες ενημερώσεις διότι τοποθετήθηκαν για τους κινδύνους της επιδημίας.
Άλλο παράδειγμα είναι η Αγγλία και η κυβέρνηση Τζόνσον, που – στο πρώτο κύμα επιδημικό κύμα – αρνιόταν να πάρει μέτρα περιορισμού, στο όνομα μελετών που ουδέποτε δημοσιοποίησε. Επίσης, στην Ιταλία υγειονομικοί που προσπάθησαν ενημερώσουν για ελλείψεις στο σύστημα Υγείας, για κρούσματα σε υγειονομικούς, αντιμετωπίστηκαν με πειθαρχικές διώξεις. Στην Τουρκία καθηγητές πανεπιστημίου που τόλμησαν να αμφισβητούν τα στοιχεία της κυβέρνησης Ερντογάν τώρα στερούνται των διαβατηρίων τους. Στην Αίγυπτο γιατροί που ήθελαν να καταγράψουν την έλλειψη επιδημιολογικής ετοιμότητας είναι φυλακισμένοι.
Όσον αφορά την ανεπάρκεια κι έλλειψη στοιχείων, σημείωσε, ότι οφείλονται είτε στην αποδιάρθρωση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας, είτε στα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης τους.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας τα τελευταία 10 χρόνια υποχρηματοδοτήθηκε, έχασε σχεδόν το 50% του προϋπολογισμού του. Αποδυναμώθηκαν, επίσης, οι οργανισμοί στις πολιτείες. Έτσι, στις ΗΠΑ δεν μπορούν να ανακοινώσουν σε παναμερικανικό επίπεδο τον ακριβή αριθμό θανάτων και κρουσμάτων, σε αφροαμερικανούς, λατίνους και λευκούς Αμερικάνους. Δεν μπορούν συλλέξουν τα στοιχεία. Περιοχές που υπάρχουν στοιχεία, όπως η Νέα Υόρκη, φαίνεται ότι πλήττονται περισσότερο οι αφροαμερικανοί και οι λατίνοι κι αυτό διότι οι πρώτοι εργάζονται και εκτίθενται στο δημόσιο σύστημα υγείας και οι δεύτεροι δουλεύουν στον επισιτισμό.
Στην Αγγλία τα διαγνωστικά τεστ για επαγγελματίες της υγείας και ασθενείς τα διαχειρίζεται το εθνικό σύστημα υγείας. Τα στοιχεία σε αυτή την περίπτωση είναι αξιόπιστα. Τα τεστ όμως στον γενικό πληθυσμό και στην καταγραφή κρουσμάτων γίνεται με εργολάβους. Μάλιστα, στην καταγραφή κρουσμάτων έχουν προσληφθεί μέσω εργολάβων εκατοντάδες τηλεφωνητές για την καταγραφή, χωρίς να έχουν κάποια ειδίκευση. Αποτέλεσμα είναι να μην φτάνουν τα στοιχεία στις κεντρικές υπηρεσίες του δημόσιου συστήματος υγείας και διότι δεν είχαν, από τα συμβόλαια τους, οι εργολάβοι την υποχρέωση να τα μεταβιβάζουν.
Σε αντίθεση με την Αγγλία, στη Σκωτία υπάρχει μια αξιόπιστη και ολοκληρωμένη καταγραφή στοιχείων. Σύμφωνα με τον Ηλία Κονδύλη αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ενίσχυσε τον οργανισμό υγείας και τον χρησιμοποίησε για να καταγράφει τα στοιχεία και να τα μεταφέρει στην επιστημονική κοινότητα και στον πληθυσμό. Παράλληλα, η Σκωτία προχώρησε σε κατάργηση των εργολαβικών σχέσεων στο δημόσιο σύστημα υγείας, αφαιρώντας κομμάτια ιδιωτικοποίησης.
Ο Ηλίας Κονδύλης τόνισε πως είναι βασικό – και στη χώρα μας – να συζητάμε πώς (και όχι πότε) θα φτάσουμε στο άνοιγμα δραστηριοτήτων της οικονομίας και πώς (όχι πότε) θα οδηγηθούμε μέχρι να εκφραστούν τα ευεργετικά αποτελέσματα των εμβολίων.
Σημείωσε, δε, όσον αφορά τα στοιχεία της πανδημίας στην Ελλάδα, ότι δεν καταγράφεται ούτε το 50% αυτών που απαιτούνται από τους διεθνείς επίσημους οργανισμούς. Δεν καταγράφονται συρροές κρουσμάτων σε εργασιακούς χώρους, σε υγειονομικούς συνολικά και πολλά άλλα απαραίτητα.
Τα κυρίαρχα ζητήματα που πρέπει να αναπτυχθούν, ακόμα και τώρα, επισήμανε, είναι η ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η επιδημιολογική επιτήρηση με στοιχεία, η διαφάνεια των στοιχείων και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή στους υγειονομικούς. Τόνισε, τέλος, ότι στα στοιχεία της επιδημιολογικής επιτήρησης δεν γίνεται να μην υπάρχει καταγραφή σε βασικές ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως στοιχεία από τους χώρους δουλειάς και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
