Επιτελικό θράσος και ψέμα (γράφει ο Δημήτρης Βλαχοπάνος)
Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ και για όσους διατηρούν ζωντανή και καθαρή τη μνήμη τους, δεν υπάρχουν αυταπάτες: το κατεστημένο είναι από μόνο του ένα μεγάλο ψέμα.
Από τις μακρινούς αιώνες των πάσης φύσεως ιερατείων και θεόσταλτων ηγεμόνων ίσαμε τις σημερινές δυναστείες. Ένα τεράστιο ψέμα τα θεμέλιά του και η πορεία του διαμέσου των μύθων και της ιστορίας. Επιστήμες, τέχνες και κινήματα μάχονται από τις πανάρχαιες εποχές και αποκαλύπτουν τη δολερή του φύση, μα εκείνο μοιάζει ακλόνητο. Και φοβερίζει δια της πυγμής του και της εξαλλοσύνης του.
Ζούμε ρωμαϊκές εποχές. Εποχές ενός ξέφρενου ναρκισσισμού και μιας αχαλίνωτης έπαρσης. Αντικρίζοντας από κάποιαν απόσταση ασφαλείας όλα όσα με αβάσταχτη ελαφρότητα γίνονται στη χώρα μας σήμερα, δεν μπορείς παρά να ψιθυρίσεις πως δεν είμαστε καλά. Δεν είμαστε καθόλου καλά. Όλες αυτές οι βλακείες περί επιτελικού κράτους, περί Μωυσή, μεσσία, Τσόρτσιλ και άλλα ηχηρά -και βλακώδη- παρόμοια που αποδίδονται στον πρωθυπουργό της χώρας, δε γελοιοποιούν τον ίδιο μονάχα, αλλά παράγουν και μια γενική θυμηδία, ου μην και μιαν απαξίωση για τους κορυφαίους θεσμούς πάνω στους οποίους στηρίζεται η λειτουργία και το μέλλον του κράτους και της κοινωνίας.
Ο εναγκαλισμός της κρατικής εξουσίας με τα μέσα ενημέρωσης αντί αδρής αμοιβής είναι μια πράξη αυτοκτονίας. Μπορεί για μικρό χρονικό διάστημα η κυβερνώσα ομάδα να έχει εξασφαλισμένα τα νώτα της και να κοιμάται με ήσυχο το κεφάλι της. Αλλά αυτός ο ξαφνικός έρωτας δεν κρατά πολύ και δεν κρατά για πάντα. Γιατί είναι ψεύτικος, είναι κατασκευασμένος, είναι χάρτινος και στηρίζεται στη συναλλαγή. Διαβρώνει την αλήθεια και διασπά τη συνοχή της κοινωνίας, καταδικάζοντας και αποδιώχνοντας το διάλογο και τη διαφωνία. Τα μέσα γίνονται αναξιόπιστα και δεν πείθουν ούτε και τους πιο καλοπροαίρετους. Κι όταν κάποτε αποφασίσουν να πουν την αλήθεια, θα είναι πλέον αργά, γιατί ο κόσμος, έχοντας συνηθίσει το ψέμα, θα εκλαμβάνει και την όποιαν αλήθεια ως ψέμα.
Τα επιτελεία των κυβερνητικών συμβούλων δίνουν την αίσθηση κωμικού θιάσου, τα μέλη του οποίου, εξαγορασμένα απ’ την αυλή του ηγεμόνα, αναπηδούν ευωχούμενα γύρω από αυτόν τραγουδώντας του εγκώμια και παιάνες, για να τον αποκοιμίζουν και να τον χειραγωγούν, ώστε να συνεχίζονται, προϊόντος του χρόνου, αδιασάλευτα οι παροχές και ν’ αυξάνονται οι πάσης φύσεως αμοιβές. Το λυπηρό και το ακανθώδες στις παραστάσεις αυτές του θιάσου είναι ότι εξαφανίζονται οι αξίες της μετριοφροσύνης και της μετριοπάθειας και πάει να καθιερωθεί το θράσος ως ένας νέος τρόπος ζωής και η αλαζονεία ως απάντηση στις διαμαρτυρίες όσων ακόμα επιμένουν να εκφράζονται με τη γλώσσα της λογικής και να στηρίζουν τις γνώμες τους σε επιχειρήματα και τεκμήρια.
Οι άνθρωποι αποθρασύνονται. Και μοιάζουν μ’ ένα εκκρεμές καθώς κινούνται πότε προς τη μια και πότε προς την άλλη πλευρά, έτσι που παύεις να τους παίρνεις στα σοβαρά και να σπαταλάς μαζί τους το χρόνο σου. Όχι πως είναι κακό ν’ αλλάζεις γνώμη. Είναι αντιθέτως πολύ λογικό μέσα σε μια πραγματικότητα που ρέει και μεταβάλλεται αενάως. Θέλει θάρρος και γενναιότητα να ομολογείς το λάθος σου και να παλεύεις για το σωστό. Το εκκρεμές είναι το κακό. Το κακό σε κάθε περίπτωση είναι να παρουσιάζεις το αδιανόητο ως λογικό και το ανήθικο ως ηθικό. Το κακό είναι να έχεις αποφασίσει πως το δίκαιο και το σωστό είναι με το μέρος σου πάντα και να μην μπαίνεις στο κόπο ποτέ να περάσεις και στην απέναντι όχθη.
Μέσα σ’ αυτή τη σπατάλη του θράσους και την κυριαρχία των υπερβολών, το δίλημμα είναι σαφές: το επόμενο βήμα ή θα είναι η ελεύθερη πτώση, αλλιώς η βουτιά, στο γκρεμό ή η εξέγερση και η ανατροπή λίγο πριν τον γκρεμό. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι είτε για το ένα είτε για το άλλο. «Ο καθείς και τα όπλα του».
Υ.Γ. Αυτοκράτορες, βασιλείς, ηγεμόνες και λοιποί εξοχότατοι αποκεφαλίζονταν ενίοτε από τους παρακοιμώμενους φύλακες αγγέλους τους, βαλτούς και πληρωμένους από σφετεριστές του θρόνου. Θέλει λίγη προσοχή και κάποιο σεβασμό η ιστορία…
