Λαχανοντολμάς γαρίδας, μια «σοπράνο» κι ένα άλογο (του Σπύρου Αλεξίου)

Τώρα που τα φώτα της «γιορτής» χαμήλωσαν, χωρίς να σβήσουν καθώς όλη τη χρονιά η επέτειος θα αποτελέσει αφορμή για πολλές συζητήσεις, ας κάνουμε

μια πρώτη αποτίμηση του «εορτασμού».

Το πολιτικό περιβάλλον το διαμόρφωσε η πανδημία και η αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής με την κατάρρευση του ΕΣΥ και την όξυνση της οικονομικής κρίσης, με την κυβέρνηση να συνεχίζει να προωθεί αντιδραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και την  παιδεία. Στην εξωτερική πολιτική συνεχίζει το επικίνδυνο δίπολο των λεονταρισμών και της υποταγής στους ιμπεριαλιστές. Όλα αυτά μαζί με ένα πρωτοφανές αμόκ καταστολής και αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων, συμπυκνώθηκαν στον κατάλληλο συμβολισμό με την «επίσκεψη», παραμονή της 25ης Μαρτίου,  του Έλληνα πρωθυπουργού στο αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ». 

Την ίδια στιγμή είχαμε την εμφάνιση κοινωνικών αντιστάσεων με μαζικότητα και πρωτότυπα χαρακτηριστικά. Κοινωνικοί χώροι, με πρώτη την εκπαίδευση, έκαναν την αρχή. Η συσσωρευμένη οργή για την συνεχώς εντεινόμενη καταστολή ξεχείλισε μετά από περιστατικά  βίας και αυθαιρεσίας όπως στην περίπτωση της Νέας Σμύρνης ή στην καταπάτηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του Δ. Κουφοντίνα. Οι πρωτόγνωρες, ως διαδικασία αλλά και ως μαζικότητα, κινητοποιήσεις, η μεταφορά της κοινωνικής διαμαρτυρίας στις γειτονιές και στα ΑΕΙ, διαμόρφωσαν νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό. Η καταθλιπτική κυριαρχία της ΝΔ με τη στήριξη των ΜΜΕ φαίνεται να ραγίζει. 

Αυτό το σκηνικό δεν ήταν αυτό που είχαν φανταστεί τα ιδεολογικά επιτελεία του συστήματος, τα think tanks που χρηματοδοτήθηκαν απλόχερα από τα «Ιδρύματα», τα ΜΜΕ και η θεσμική τους έκφραση, η Επιτροπή 2021. Ο στόχος τους ήταν μεγαλεπήβολος, ένας ιδεολογικός θρίαμβος της «εκσυγχρονιστικής» αναθεώρησης της ιστορίας που, έχοντας απαλλάξει την κυρίαρχη τάξη από το βαρίδι του πρωτόγονου εθνικισμού, θα διορθώσει την ανορθογραφία: Αν και είναι οι «νικητές» δεν εξαργυρώνουν με αποφασιστικό τρόπο τη νίκη αυτή με κυριαρχία των ιδεολογημάτων τους. Αντίθετα, παρά τις σοβαρές αδυναμίες και τα λάθη, η προσέγγιση που στηρίζεται στον ιστορικό υλισμό έχει εγγράψει ιδέες και αξίες στη συλλογική συνείδηση, όπως τον καθοριστικό ρόλο στην κίνηση της ιστορίας της έννοιας της Επανάστασης, της συλλογικής βίας, με καταλυτική παρουσία του λαϊκού παράγοντα. Κατέγραψε ως εχθρό τον ιμπεριαλισμό, διαχρονικά. 

Τα σημεία αυτά ήταν ο στόχος της απάντησης που προετοιμάζεται πολλά χρόνια τώρα. Η αποδόμηση της Επανάστασης ως «περιττής και ατελέσφορης βαρβαρότητας», η ανάδειξη της παρουσίας των προερχόμενων από τη Δύση «φωτισμένων αστών» ως καταλύτη και, φυσικά η «σωτήρια» παρέμβαση της Δύσης, με την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική στήριξή της είναι οι κρίσιμες παράμετροι. Η αναγωγή στο σήμερα προφανής: «ευλογημένα» τα μνημόνια, όπως και τα τοκογλυφικά δάνεια, «ευλογημένη» η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, όπως οι Αγγλογάλλοι τότε, «ευλογημένοι» και οι εκσυγχρονιστές που παρά τη λύσσα των «λαϊκιστών» δεν υπολογίζουν το πολιτικό κόστος και «ξεβλαχεύουν» έναν λαό διεφθαρμένο και ανεύθυνο.

Ήταν όλα τόσο καλά προγραμματισμένα, μόνο που η πραγματική ζωή έρχεται και ανατρέπει τα σχέδια. Η κρίση που ξέσπασε το 2008 δεν γκρέμισε μόνο οικονομικούς δείκτες και τις ζωές εκατομμυρίων. Θάμπωσε και τα «εκσυγχρονιστικά» οράματα. Εκτός των άλλων αναπτύχθηκαν ισχυρά ακροδεξιά ρεύματα με έντονα ρατσιστικά και εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Ρεύματα με πραγματική απήχηση στην κοινωνία, ειδικά σε στρώματα της μεσαίας τάξης αλλά και της εργατικής που χτυπιούνται από την κρίση και για τα οποία η επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες του «πατρίς – θρησκεία – οικογένεια», ο εθνοκεντρισμός και η ξενοφοβία σηματοδοτούν την προσδοκία για επιστροφή στις «παλιές καλές μέρες». Αυταπάτη που επιτρέπει τη συγκρότηση σκληρών, μαχητικών κοινωνικών μπλοκ, απαραίτητων για τη στήριξη κυβερνήσεων που ήδη νοιώθουν τα κύματα της λαϊκής οργής και έχουν μπροστά τους τον τυφώνα της κορύφωσης της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης. Σε αυτήν την αυταπάτη έκλεισε το μάτι ο Μητσοτάκης που εμφάνισε έναν νέο στόχο, την «ευτυχία»! Όρος οικείος σε μικροαστικά όνειρα που όμως δεν εμπεριέχει καμία δέσμευση. Σε αυτά ας προσθέσουμε και τον ιδεολογικό πυλώνα της εκκλησίας, άλλο ένα βαρίδι για το «αναθεωρητικό» ρεύμα.

Ο σκληρός πυρήνας της αστικής τάξης και η κυβέρνηση έχουν επιλέξει να στηριχτούν σε αυτό το κοινωνικό μπλοκ.  Λογικά έδωσαν σε μια κορυφαία «Εθνική επέτειο» χαρακτηριστικά τέτοια που θα επέτρεπαν στο μπλοκ αυτό να αναγνωρίσει τον εαυτό του στο κυρίαρχο αφήγημα. Ήρθαν ξανά μπροστά η «συνέχεια του Έθνους», ενός Έθνους ανάδερφου που το πολεμούν θεοί και δαίμονες αλλά με του «Χριστού την πίστη την Αγία» νικά πάντα! Πάνω από όλα ξαναήρθε μπροστά, με την ανοχή και της θεσμικής αντιπολίτευσης η «εθνική ενότητα» κόντρα στις διχόνοιες που δεν μας αφήνουν να προκόψουμε! Όσοι λοιπόν διαμαρτύρονται για την εγκληματική κυβερνητική πολιτική σήμερα, είναι προφανώς με τη … «διχόνοια»!

Μπορεί για την αριστερά και τους σκεπτόμενους ανθρώπους να προκαλούσαν οργή ή γέλιο οι έφιπποι τσολιάδες στους δρόμους της Γλυφάδας και οι γελοίες μέχρι δακρύων «αναπαραστάσεις» όμως αυτό είναι η μια πλευρά. Η άλλη πλευρά ήταν οι εκατοντάδες εθνικιστικές ιστοσελίδες με χιλιάδες ακολούθους που αποθέωναν ασύλληπτα ψέματα και ιδεολογήματα. Ήταν η ανάδειξη σε «πρότυπο» ενός γκραφιτά που ζωγράφιζε κακότεχνα σε τοίχους Μπουμπουλίνες και Κολοκοτρώνηδες και (όχι τυχαία) Γρηγόριους  Ε΄ και Π.Π. Γερμανούς. Ήδη σε δεκάδες γειτονιές και σχολεία της χώρας υπήρξαν μιμητές. Είναι άραγε τόσο ανόητη και γραφική η κ. Αγγελοπούλου με τους ντουλαμάδες και τα τσαντάκια – φέσια;

Φυσιολογικά λοιπόν ο «εκσυγχρονιστικός» θρίαμβος αναβλήθηκε. Υπήρξε περισσότερο ως ιδεολογική συζήτηση σε «ανώτερους» κύκλους, εξαφανίστηκαν οι αστέρες του «αναθεωρητικού ρεύματος», στον πολύ λαό δόθηκαν μεγάλες δόσεις εθνικισμού. Υπήρξε όμως και μια πλευρά που τα δύο αυτά συστημικά και αντιδραστικά ρεύματα συναντήθηκαν: Μπροστά στα διαχρονικά αφεντικά! Έτσι λοιπόν οι «ντούροι πατριώτες» κατάπιαν τη γλώσσα τους όταν ο πρωθυπουργός επέλεγε να γιορτάσει τη μεγαλύτερη στιγμή της ιστορίας της χώρας φορώντας καπελάκια U.S. NAVY και χαριεντιζόμενος με κάτι υποκελευστές στο «Αϊζενχάουερ», κατάπιαν τη γλώσσα τους όταν ο Κάρολος τους έτριψε στα μούτρα τον «καψοκαλύβα» παππού του πρίγκηπα Αντρέα. Βλέπετε και για τους δύο η πρόσδεση σε ιμπεριαλιστικά κέντρα είναι μονόδρομος. Εδώ βέβαια οφείλουμε να σημειώσουμε και την εκκωφαντική σιωπή της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ολόκληρο αεροπλανοφόρο διέφυγε της προσοχής του λαλίστατου σε δευτερεύοντα θέματα ΣΥΡΙΖΑ που παρευρέθηκε, σιωπηλός παρίας, στο κακοστημένο εθνικιστικό σώου. 

 Θα ήταν μίζερο και κοντόφθαλμο να μην δούμε πως δυσκολίες στα σχέδιά τους έφεραν και τα κοινωνικά σπαράγματα που τους προκαλούν φόβο. Τη λαϊκή δυσαρέσκεια που μεγαλώνει όσο οι κραυγές απόγνωσης των ηρώων του ΕΣΥ ηχούν πιο δυνατά, όσο η αγωνία για το αύριο φουντώνει. Την ισχυρή αντίσταση που συναντά η προσπάθεια να επιβληθεί καθεστώς αστυνομικού τρόμου. Τα ΑΕΙ τα κρατούν κλειστά γιατί ξέρουν πως αν τα ανοίξουν θα ακολουθήσει έκρηξη. Πάνω από όλα όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν, και λόγω πανδημίας, πως πλέον το δίλημμα «ανθρώπινη ζωή ή καπιταλιστικά κέρδη» είναι αμείλικτο και στην υγεία αλλά και συνολικά καθώς έρχονται βαθιές αντιδραστικές τομές στις εργασιακές σχέσεις, η αντίσταση σε αυτές ουσιαστικά θα οδηγήσει σε αμφισβήτηση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.

Αυτή η κοινωνική αναταραχή διεκδίκησε τη δική της θέση στην «Εθνική επέτειο». Όσο κι αν προσπάθησαν ακόμα και τις λέξεις να αλλάξουν, να αντικαταστήσουν την καταραμένη λέξη «Επανάσταση» με τον «Πόλεμο της Ανεξαρτησίας», το εξεγερτικό μήνυμα δεν είναι εύκολο να θαφτεί. Η κινητικότητα που υπάρχει στην κοινωνία, στο κίνημα και στην αριστερά συνδέθηκε με την ιστορική στιγμή. Συζητήσεις, δραστηριότητες, εκδόσεις, άρθρα με πολύ πλούσιο προβληματισμό και αγωνία με το σήμερα το επιβεβαιώνουν. Γίνονται και από αυτήν την πλευρά αναγωγές, η αντιπαράθεση με τα ιδεολογικά ρεύματα του συστήματος για τον ρόλο της επαναστατικής διαδικασίας, την εξάρτηση από τον ιμπεριαλισμό, τις κυρίαρχες αντιθέσεις, τον ρόλο των πρωτοποριών προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα. Ας επισημάνουμε απλά πως η προσπάθεια να δικαιωθεί, εντός της αριστεράς, η θεωρία πως η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ εξαρτημένο κράτος αποδομείται από την ίδια την ιστορία και την πραγματικότητα, σημαντικό στοιχείο για το αύριο. 

Είναι φανερό πως βρισκόμαστε στην αρχή. Όλη τη χρονιά οι αναταράξεις που είναι δεδομένο πως θα έρθουν θα συνδέονται με τις συζητήσεις για το παρελθόν, η ιδεολογική πάλη θα οξυνθεί. Η αριστερά μπορεί και πρέπει να τη δώσει και υπάρχουν προϋποθέσεις να βγει από αυτήν σε πολύ καλύτερη θέση.  Ήδη μια πρώτη νίκη, η νίκη κατά της υποτίμησης και των θεωριών που ήθελαν την ενασχόληση με την Επανάσταση του 1821 «εθνικισμό», έχει επιτευχθεί. 

Ας κλείσουμε με τις εικόνες που σημάδεψαν τον εορτασμό, εικόνες που εκτός των άλλων αντικατοπτρίζουν και την αισθητική της κυριάρχης τάξης: Το «επίσημο γεύμα» όπου οι εστεμμένοι χαραμοφάηδες απολάμβαναν «κιμά γαρίδας σε φύλλα λάχανου», η έπαρση της σημαίας με τη συνοδεία μιας δήθεν διεθνούς φήμης «σοπράνο» που επέλεξε ένας σύγχρονος Κατσάμπελας της διαχρονικής «λούφας και παραλλαγής» του Ελληνικού κράτους και, βέβαια, η μιλιταριστική παρέλαση. Αρνούνται πεισματικά να πουν το κόστος όλης αυτής της παράτας, είναι φυσικά αρκετά εκατομμύρια ευρώ ή δεκάδες χαμένες ΜΕΘ.

Μεγάλο τμήμα, ευτυχώς, της κοινωνίας που οργίστηκε, γέλασε, αηδίασε με αυτήν την εικόνα παρακμής, χάρηκε ιδιαίτερα με την εικόνα του αλόγου που αφόδευσε μπροστά στους «επίσημους»! Ούτε τον Κάρολο δε σεβάστηκε το παλιάλογο! Για να ευφρανθούν κι οι ψυχές εκείνων που στον ίδιο χώρο, πριν δεκαετίες τραγουδούσαν «μας ήρθαν οι Εγγλέζοι, μα ο λαός τους χέζει…»

ΠΗΓΗ: www.kommon.gr