Το ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών για την Καλαμιά: Ένα «γαλατικό χωριό», το φαραωνικό πάρκο ΑΠΕ και ο Σάκης
Ενα ανυπότακτο χωριό, μπίζνες με φωτοβολταϊκά σε δημόσιες εκτάσεις και… ο Σάκης Ρουβάς συνθέτουν το κάδρο του μεγάλου συλλαλητηρίου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Κοζάνη! Επτά τοπικοί σύλλογοι και φορείς αντιδρούν στην «άναρχη και υπέρμετρη εγκατάσταση ΑΠΕ» στη Δυτική Μακεδονία.
«Μην αντιστέκεσαι, το πάθος έρχεται και φεύγει η λογική» λένε οι στίχοι τραγουδιού του δημοφιλούς καλλιτέχνη που όμως για πολλούς έχει γίνει «κόκκινο πανί» στην περιοχή, καθώς εμφανίζεται ως συνεργάτης της εταιρείας Kiefer, που έχει αναλάβει να κατασκευάσει το «φαραωνικό» πάρκο φωτοβολταϊκών στην Καλαμιά Κοζάνης για λογαριασμό της πολυεθνικής Lightsource BP. Αντιθέτως με τους στίχους του τραγουδιού όμως, εδώ η τοπική κοινωνία αντιστέκεται ενάντια σε κάθε κερδοσκοπική λογική…
«Ενάντια στην πολιτική του ξεπουλήματος του πλούτου της γης μας και των νερών μας σε ξένους και εγχώριους ομίλους, ο αγώνας των κατοίκων της Καλαμιάς είναι ένας δίκαιος αγώνας που έχει ως στόχο την υπεράσπιση της ζωής τους, κόντρα στα επιχειρηματικά συμφέροντα, στα αρπακτικά της “πράσινης καπιταλιστικής ανάπτυξης” που καταστρέφουν τον τόπο τους για να βγάλουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη. Από τη μια μας τάζουν πράσινη ανάπτυξη στο όνομα της σωτηρίας του περιβάλλοντος και από την άλλη καταστρέφουν τα βουνά και τα χωριά μας για να τσιμεντάρουν και να τοποθετήσουν κάθε είδους ΑΠΕ», τονίζουν οι διοργανωτές του μεγάλου συλλαλητηρίου της Κοζάνης, που συγκέντρωσε χιλιάδες κατοίκους απ’ όλη τη Δυτική Μακεδονία.
Το θέμα ήρθε στο προσκήνιο πριν από 15 μέρες, όταν κάτοικοι της περιοχής και αλληλέγγυοι πραγματοποίησαν μαζική διαμαρτυρία στο χωριό Καλαμιά, μεγάλες εκτάσεις του οποίου πρόκειται να μετατραπούν από φυσικό περιβάλλον σε κάτι το οποίο θα μοιάζει με… μετα-αποκαλυπτικό τοπίο. Το υπό κατασκευή φωτοβολταϊκό πάρκο στην Καλαμιά, που θα «κυκλώσει» ένα ολόκληρο χωριό, όπως φαίνεται και στον χάρτη, θα έχει ισχύ 45 MW και, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, καταλαμβάνει μια έκταση 730 στρεμμάτων σε ελάχιστη απόσταση από τα σπίτια. Πρόκειται κυρίως για βοσκοτόπια που απλά θα εξαφανιστούν, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στην κτηνοτροφία αλλά και στο φυσικό περιβάλλον.
Οι αντιδρώντες, που κατάφεραν να σταματήσουν προσωρινά τις εργασίες, διαδηλώνουν και διαμαρτύρονται γιατί «η μετατροπή των βοσκοτόπων σε περιφραγμένες εκτάσεις φωτοβολταϊκών πάνελ θα εξαφανίσει την εναπομένουσα κτηνοτροφική δραστηριότητα και από την άλλη ο τρόπος χωροθέτησης του πάρκου δημιουργεί συνθήκες ασφυξίας στην καθημερινότητα των κατοίκων».
Σύμφωνα με τους κατοίκους, όλα ξεκίνησαν το 2018, όταν η εταιρεία Kiefer άρχισε να εμφανίζεται στην περιοχή. «Τότε εμφανίστηκε και ο Σάκης Ρουβάς ως συνεργάτης της εταιρείας, αναζητώντας παραχωρήσεις γης για την κατασκευή ΑΠΕ», λένε. Αργότερα, η Kiefer πούλησε στη Lightsource BP την επένδυση, έχοντας πλέον αναλάβει την κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου.
Ανθρωποι του χωριού που ηγούνται στην επιτροπή αγώνα των κατοίκων αναφέρουν στην «Εφ.Συν.» πως αντιλήφθηκαν το μέγεθος του προβλήματος τον Ιανουάριο του 2021, όταν έφτασε στην κοινότητα η έγκριση περιβαλλοντικών όρων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας, που είχε υπογραφεί παραμονές Χριστουγέννων (24/12/20).
«Μείναμε άναυδοι! Αρχίσαμε να ψαχνόμαστε και είδαμε ότι θα γίνει στην πλαγιά, δίπλα στο χωριό. Τα κοντινότερα σπίτια, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, είναι στα 7 μέτρα από το φωτοβολταϊκό πάρκο. Το πάρκο αυτό έχει τριπλάσια έκταση από τον οικισμό που είναι 234 στρέμματα, όταν τα φωτοβολταϊκά θα απλώνονται σε μια έκταση περίπου 750 στρεμμάτων περιμετρικά του χωριού!» λένε οι εκπρόσωποι των 130 κατοίκων του, που όμως κατά τη θερινή περίοδο ανεβαίνουν στους 250.
Ακολούθησε η κινητοποίησή τους. Μάζεψαν υπογραφές, έβαλαν ζητήματα υγείας, κτηνοτροφίας, αειφόρου ανάπτυξης, αλλά… «Πήγαμε στην Αποκεντρωμένη, στην Περιφέρεια, στον Δήμο Κοζάνης, όμως οι διαδικασίες δεν σταμάτησαν ποτέ. Μόνο η Περιφέρεια αποφάσισε αρνητικά για το φαραωνικό πάρκο, όταν είδε την απόφαση, το 2021…», αναφέρουν κάτοικοι του χωριού.
Πρόκειται για δημόσιες εκτάσεις που γειτνιάζουν με τον οικισμό και ανήκουν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην πλειονότητά τους. Σε ερωτήσεις της «Εφ.Συν.» στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, λάβαμε την απάντηση ότι «η Περιφέρεια δεν εμπλέκεται στο συγκεκριμένο θέμα καθ’ οιονδήποτε τρόπο», ενώ η Αποκεντρωμένη στην οποία οι κάτοικοι ρίχνουν μεγάλο μέρος της ευθύνης ανέφερε απλώς, μέσω υπαλλήλου, ότι «μόνη μας αρμοδιότητα είναι η έγκριση της αλλαγής χρήσης γης και σε καμιά περίπτωση η παραχώρηση».
«Στείλαμε επιστολή στον πρωθυπουργό, στείλαμε στον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, τον κ. Σκρέκα. Ουδέποτε λάβαμε απάντηση. Ακόμη και οι τοπικοί βουλευτές μας μας αγνοούσαν όλοι. Ακόμη και της αντιπολίτευσης, ήταν απλώς… τσάι και συμπάθεια».
Το περιβάλλον στη Δικαιοσύνη
Με μόνη φωνή τη δική τους και τους πολιτικούς να μην ανταποκρίνονται στις εκκλήσεις τους, όπως λένε, οι κάτοικοι αναζήτησαν το δίκιο τους στη Δικαιοσύνη. Την περασμένη Παρασκευή κατέφυγαν στο Πρωτοδικείο Κοζάνης με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, ζητώντας ταυτόχρονα την έκδοση προσωρινής διαταγής για να «παγώσουν» τα έργα που πρόκειται να ξεκινήσουν. Το δικαστήριο ωστόσο ανέβαλε την υπόθεση για την προσεχή Δευτέρα 12 Ιουνίου, καθώς οι δικηγόροι των εταιρειών εμφανίστηκαν «απροετοίμαστοι» να καταθέσουν τις απόψεις τους.
Σύμφωνα, ωστόσο, με τους δικηγόρους των κατοίκων, Στέργιο Κατσέλα και Τρύφωνα Κόλλια, πέρα από το αίτημα προσωρινής διαταγής που αναμένεται να απαντηθεί τις επόμενες μέρες, «η υπόθεση θα φτάσει ώς το Συμβούλιο της Επικρατείας» όπου ετοιμάζονται να καταθέσουν επίσης προσφυγή για την ακύρωση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο, τις αποφάσεις και τις συνθήκες παραχώρησης των δημόσιων αυτών εκτάσεων δίπλα στο χωριό που έως χθες χρησίμευαν ως βοσκότοποι για τους κτηνοτρόφους της περιοχής, δεν έχει γίνει πλήρως γνωστό πώς παραχωρήθηκαν και για πόσο στις ιδιωτικές εταιρείες. «Εχουμε απλώς πληροφορίες για μισθωτήρια 30 ετών προς 25 ευρώ το στρέμμα, αλλά δεν γνωρίζουμε τις διαδικασίες, αν έγιναν απευθείας παραχωρήσεις, αν δημοπρατήθηκαν ή κάτι άλλο…», τονίζουν οι κάτοικοι, βάζοντας επιπλέον θέμα διαφάνειας και ενημέρωσης «για ένα τόσο σοβαρό θέμα που αφορά τις ζωές μας».
