Η Παναγία των Βλαχερνών και οι περιστεράιδες (Γράφει ο Β.Π. Καραγιάννης)

Διεξερχόμουν μετ’ αφάτου (μη και αφράτου) αναγνωστικής ηδονής, μέρες που είναι, τόμο των «Απάντων» του γλυκυτάτου Αλεξ. Μωραϊτίδη (εκδ. Σιδέρη, 1926)

«Με του Βορηά τα κύματα» - («με το βοριά σ’ αναζητώ με το νοτιά σε χάνω»)- το αφήγημά του «Παναγιογραφίες» ήγουν πόσο η Παναγία ενέπνευσε ζωγράφους εφ’ υγροίς ή τελάρα όπως και στην κατασκευή ναών στο όνομα της. Ο περιβόητος ναός της Παναγίας των Βλαχερνών στην άλλοτε Βασιλεύουσα χτίστηκε τον Ε’ αιώνα από την Βασίλισσα Πουλχερία. Ο μέγας αυτός ναός κάηκε το 1070 «άχρις εδάφους εξ αιτίας της ακοιμήτου κανδύλας» και ανακαίνισεν εκ βάθρων ο Ανδρόνικος ο πρεσβύτερος. Το 1434, όπως σημειώνει ο Α. Μρτδς, κάηκε εκ νέου και οριστικά «υπό τινων αρχοντόπουλων θελόντων πιάσαι νεοσσούς περιστερών».

Δηλαδή από περιστεράιδες της εποχής κατά το τοπικόν ιδιόλεκτον. Με το σπορ της εκγύμνασης περιστεριών ασχολούνται στην πόλη μας αρκετοί με φανατισμόν και ιεραποστολικήν προσήλωσιν. Στη δικηγορική μου θητεία παρέστην θεατής σε κάποιες δίκες για κλοπή ή παρενόχληση περιστεριών. Δημοφιλές τοπικό αποκριάτικο τραγούδι είναι το γλυκόλαλον «Περιστέρια» στο οποίο οι ορχούμενοι στην πορεία του, κάθονται στα γόνατα, ενώ τα άργανα παίζουν και αίφνης στο γύρισμα το τραγουδιού πετιούνται όρθιοι («νάτοι νάτοι πετιούνται») σαν να τους τσίμπησε σκορπιός, αλλά εύτακτα, και με τις παραδοσιακές γκλίτσες σχίζουν τον αέρα και την αποκριάτικη νύχτα.

Γείτων μου επί της Περδικάρη είναι διευθυντής περιστερώνα. Οταν τα «σηκώνει» και τα πλοηγεί στον ουρανό ενθουσιάζει τη μικρή Χρ. που τα χαζεύει βγάζοντας φωνούλες ευχαριστήσεως δείχνοντας με το χεράκι τα πουλιά. Τον θαυμάζω για την δεινότητά του και τον ευχαριστώ για την επίδειξη, κι ας μην τον γνωρίζω.

ΥΓ. Ναός της Παναγίας των Βλαχερνών (με την εντυπωσιακή διπλή εικόνα του) επιχωριάζει στον Τετράλοφο Ελλησπόντου και πανηγυρίζει 2 Ιουλίου Κατάθεσις Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου.