Ταξική Δικαιοσύνη: Οι σκοτωμένοι εργάτες είχαν …ευθύνη!
Αυτοί είναι οι νόμοι και οι δικαστές τους. Αυτό είναι το καπιταλιστικό κράτος τους.
Κυνικά ταξικό κατά των εργατών. Ακόμα και όταν σκοτώνονται σε εργοδοτικά εγκλήματα. Ακόμα και τότε η αστική δικαιοσύνη αποφαίνεται ότι ο εργαζόμενος που έχασε τη ζωή του στη «μάχη» για το μεροκάματο έχει …ευθύνη. Ατομική ευθύνη. «Μαγική» λέξη στα χέρια των εξουσιαστών απέναντι στον εργαζόμενο λαό. Μια τέτοια …«ευθύνη» φόρτωσαν και σε εργαζόμενους του δήμου Θεσσαλονίκης που σκοτώθηκαν σε εργατικά δυστυχήματα.
Οι σημερινές αποκαλύψεις της «Εφημερίδας των Συντακτών» (σε άρθρο της Ντίνας Δασκαλοπούλου) για δύο δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες έγιναν αποδεκτές από τον Δήμο Θεσσαλονίκης σε συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής στις 5 Ιουνίου 2024, έρχονται με τον πιο κυνικό τρόπο να θέσουν το ερώτημα: Πόσο κοστίζει η ζωή ενός εργάτη καθαριότητας;
Ο θανών …όφειλε να συμμορφώνεται
Οι αποφάσεις αφορούσαν δύο τραγικά εργατικά δυστυχήματα το 2014 και το 2017. Τα δικαστήρια διαπίστωσαν ότι οι οικογένειες δικαιούνται περίπου 120.000 ευρώ διότι… οι σκοτωμένοι εργάτες είχαν μερική ευθύνη! Συγκεκριμένα, ότι ο πρώτος δεν είχε προβάλει αντιρρήσεις (!!!) για ενέργειες από τις οποίες κινδύνευε και ότι ο δεύτερος ευθυνόταν κατά 60% για το δυστύχημα λόγω παραλείψεων…
Στην πρώτη περίπτωση -τελεσιδίκησε μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια- η χήρα και τα δύο παιδιά του εργάτη Χ.Τ. προσέφυγαν με αγωγές κατά του δήμου επειδή ο σύζυγος και πατέρας σκοτώθηκε στις 29 Ιουλίου 2014, ενώ εργαζόταν ως τεχνίτης στο Τμήμα Επισκευών και Συντήρησης Οχημάτων του δήμου. Είχαν ζητήσει αποζημίωση με αγωγή (200.000 ευρώ η σύζυγος, 150.000 ευρώ το καθένα από τα δύο παιδιά) και με την απόφαση 9252/2020 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης υποχρεώθηκε ο δήμος «να καταβάλει σε καθέναν από τους τρεις ενάγοντες το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ, με τον νόμιμο τόκο από τις 24.8.2016 (ημερομηνία επίδοσης της αγωγής) έως την πλήρη εξόφληση».
Το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης (Τμήμα Α’, 259/2024) επικύρωσε την απόφαση, σημειώνοντας πως «από τις διαπιστώσεις της έκθεσης αυτοψίας και από όσα κατέθεσαν οι μάρτυρες κατά την ΕΔΕ και κατά την ποινική διαδικασία (στην προδικασία και στο ακροατήριο) συνάγεται ότι τα όργανα του εναγομένου δεν τήρησαν τις ανωτέρω υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τη νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, ή τις τήρησαν πλημμελώς…».
Βέβαια το δικαστήριο παράλληλα έφτανε και σε μια εξωφρενική διαπίστωση, αφού κατά την απόφαση ο θανών «όφειλε να συμμορφώνεται, με περιορισμένη δυνατότητα αυτενέργειας και ανάληψης πρωτοβουλίας, λόγω της υπαλληλικής σχέσης» και ότι αυτός «συνετέλεσε, σε έναν βαθμό, με τις ενέργειές του στην πρόκληση του ατυχήματος, ιδίως διότι δεν είχε προβάλει αντίρρηση, είτε τη συγκεκριμένη ημέρα του ατυχήματος είτε σε οποιονδήποτε προγενέστερο χρόνο (εφόσον δεν ήταν η πρώτη φορά που τούτο συνέβαινε) στη χρήση της αυτοσχέδιας προέκτασης, αν και γνώριζε πιθανότατα τους κινδύνους»!
Η δεύτερη απόφαση αφορούσε το φριχτό δυστύχημα που συνέβη στις 2 Ιουλίου 2017 στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη δεν έχουν αλλάξει μέχρι σήμερα αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιος έχει την ευθύνη για τον χώρο στον οποίο συνέβη το τραγικό περιστατικό. Ο θάνατος του οδηγού φορτηγών οχημάτων καθαριότητας Α.Π. οδήγησε τη χήρα του, τα παιδιά του και λοιπούς συγγενείς (μητέρα και δύο αδέλφια) σε αγωγή κατά του Δήμου Θεσσαλονίκης με την οποία ζητούσαν συνολικά το ποσό των 2.400.000 ευρώ.
Ευθύνη του οδηγού σκοτώθηκε…
Μετά από 7 χρόνια ο δήμος αποφάσισε στις 5 Ιουνίου 2024 να μην προβεί σε άλλα δικαστικά μέσα και να καταβάλει 120.000 ευρώ συνολικά στη χήρα και στα παιδιά του θανόντος, 10.000 ευρώ στη μητέρα του και από 5.000 ευρώ στα αδέλφια του.
Το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης έφτασε σε αυτή την απόφαση «αφού έγινε εν μέρει δεκτή η ένσταση συνυπαιτιότητας που πρόβαλε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, […] και αφού αναγνωρίστηκε ότι η επέλευση του θανατηφόρου δυστυχήματος οφείλεται σε ποσοστό συνυπαιτιότητας 60% του θανόντος, λόγω παράλειψης που εντασσόταν στον κύκλο των δικών του ευθυνών και αρμοδιοτήτων ως οδηγού». Κατά το κοινώς λεγόμενο, ήταν κατά 60% ευθύνη του οδηγού ότι σκοτώθηκε.
Το θέμα έχει πολύ ενδιαφέρον αφού υπάρχει συνέχεια μέχρι τις μέρες μας. Τότε λοιπόν, στις 21 Αυγούστου 2017, έναν μήνα μετά τον θάνατο του οδηγού, βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή στην οποία απάντησε εγγράφως η τότε υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου. Στο έγγραφο η υπουργός αναφέρει πως κλιμάκιο επιθεωρητών είχαν ζητήσει όλα τα έγγραφα για φορτώσεις και εκφορτώσεις κοντέινερ, ότι πήραν καταθέσεις και ότι η διευθύντρια Ανακύκλωσης είχε δηλώσει πως χορηγούνται όλα τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ). Δύο παραγράφους πιο κάτω όμως αναφέρεται ότι όταν το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) ζήτησε τα στοιχεία από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, αυτός απαντούσε ότι… είχε ξεκινήσει διαγωνισμούς για να αποκτήσει ΜΑΠ!
Η περιγραφή του δυστυχήματος στο ίδιο έγγραφο είναι ανατριχιαστική αφού συνέβη «κατά τη σύνδεση της ρυμούλκας στον τράκτορα (σε υπό κλίση υπαίθριο χώρο έξω από τον ΧΥΤΑ Μαυροράχης) ο παθών συμπιέστηκε ανάμεσά τους». Και σε ποιον ανήκει ο «υπό κλίση υπαίθριος χώρος»;
Καταγγελία
Η «Εφ.Συν.» έχει στη διάθεσή της ολόκληρη την αλληλογραφία του ΣΕΠΕ με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και άλλες υπηρεσίες για την καταγγελία που έκανε ο Σύλλογος Εργαζομένων (μετά από πρόταση της ΔΑΣ) το 2020 σχετικά με την εναπόθεση κοντέινερ έξω από τον ΧΥΤΑ. Διότι στις 30 Νοεμβρίου 2020 είχε συμβεί παρόμοιο περιστατικό με το δυστύχημα του 2017, όταν δίπλωσαν τα κοντέινερ του τράκτορα, αλλά ευτυχώς ο εργαζόμενος οδηγός πρόλαβε και απομακρύνθηκε. Από τότε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, το ΣΕΠΕ ανταλλάσσουν έγγραφα, ψάχνουν να βρουν ποιος έχει την κυριότητα του χώρου έξω από τον ΧΥΤΑ και κανείς δεν δίνει εντολή να σταματήσει αυτή η επικίνδυνη διαδικασία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Το τελευταίο έγγραφο του ΣΕΠΕ προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου 2021 διαπιστώνει πως «από τα έγγραφα [σ.σ.: μεταξύ δήμου και ΦΟΔΣΑ] προκύπτει μια ασυμφωνία ως προς την κυριότητα του χώρου αυτού και συνεπώς ως προς την αρμοδιότητα και/ή την υποχρέωση κατάλληλης διαμόρφωσής του, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος ατυχημάτων»!
Ας σημειωθεί ότι μετά το περιστατικό του 2020 -που ευτυχώς δεν είχε κακή κατάληξη- ο Δήμος Θεσσαλονίκης είχε απαντήσει στο ΣΕΠΕ στις 4 Φεβρουαρίου 2021 ότι η «κλίση του εδάφους» που είχε αποδειχθεί θανατηφόρα το 2017, αυτή η ίδια κλίση «δεν είναι επικίνδυνη όταν από την πλευρά των οδηγών τηρούνται αυστηρά οι κανόνες ασφαλείας (χειρόφρενο και τάκοι μπρος-πίσω)». Ας βάλουμε χειρόφρενο και στη γλώσσα μας -για να τηρήσουμε τα δικά μας μέτρα ασφαλείας- γιατί μας οδηγούν σε ολισθηρό έδαφος…
Μόνο το 2023 14.920 εργατικά ατυχήματα (τα 108 θανατηφόρα) χωρίς ορυχεία και κλάδο ναυτεργατών
Μέσα σε μόλις δέκα μέρες ένας μεταλλεργάτης καταπλακώνεται από καταπέλτη και χάνει τη ζωή του στα Ναυπηγεία στη Σαλαμίνα. Ενας εργαζόμενος σε σούπερ μάρκετ πεθαίνει από θερμοπληξία στις αποθήκες. Υπάλληλος καθαριότητας παρασύρεται στον ΧΥΤΑ Φυλής από απορριμματοφόρο. Ενας άνδρας πέφτει σε φρεάτιο από τον πρώτο όροφο νεοανεγειρόμενης οικοδομής στη Λάρισα. Στη Χαλκιδική ένας 57χρονος ναυτικός καταπλακώνεται από φορτηγό. Σύμφωνα με συνδικαλιστικές καταγγελίες λίγες ημέρες νωρίτερα σε επιβατηγό-οχηματαγωγό πλοίο στην Κυλλήνη ένας τράκτορας παρέσυρε 26χρονο ναύτη, τραυματίζοντάς τον. Και προχθές, στις Βολίμες Ζακύνθου ένας 33χρονος οικοδόμος έχασε τη ζωή του όταν ένας τοίχος έπεσε πάνω του.
Θα ήταν πολύ βολικό να πει κανείς πως ήταν η κακιά η ώρα, αλλά όπως πολύ σωστά φώναζαν τα παιδιά μετά το έγκλημα στα Τέμπη, είναι μάλλον η κακιά η χώρα. Τα σωματεία και τα συνδικάτα σε κάθε εργατικό ατύχημα κάνουν λόγο για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες σημειώθηκε και καταγράφουν πράξεις και παραλείψεις της εργοδοσίας και κυρίως της πολιτείας, που οφείλει να επιβάλλει πολύ αυστηρούς όρους -κι όχι μονάχα στα χαρτιά-, αλλά και να ελέγχει στην πράξη κάτω από ποιες συνθήκες δουλεύουν οι εργαζόμενοι. Για το τι συμβαίνει στην πράξη, τα στοιχεία μιλούν δυνατά.
Με βάση την Εκθεση της Επιθεώρησης Εργασίας, για το 2023 αναγγέλθηκαν σχεδόν 14.920 εργατικά ατυχήματα – τα 108 ήταν θανατηφόρα. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα εργατικά «ατυχήματα» στα ορυχεία, στον κλάδο των ναυτεργατών και στους αγρεργάτες. Σύμφωνα με τη EUROSTAT, στη χώρα μας καταγράφεται μόλις το 30%-40% των εργατικών ατυχημάτων.
Αποκαλυπτική είναι η επιστημονική έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ που καταγράφει 179 νεκρούς και 287 σοβαρά τραυματίες το 2023 – οι 14 συνδέονται με τη θερμική καταπόνηση. Από τα θύματα, οι 60 ήταν εργάτες ή μισθωτοί, οι 44 αγρότες, οι 31 δούλευαν στον κατασκευαστικό τομέα – σε οικοδομές κι εργοτάξια. Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στους χώρους δουλειάς -και απολύτως δραματική- είναι η σύγκριση με το 2022: πανελλαδικά, 104 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους και 140 τραυματίστηκαν σοβαρά.
